قسمتی از کتاب انسان در جستجوی معنا:
ما زندانیان با گام های خسته خودمان را به سوی دروازه های اردوگاه ها می کشیدیم. با ترس و دلهره به اطراف می نگریستیم و با نیم نگاه یکدیگر را سؤال پیچ می کردیم. بعد چندگامی به بیرون اردوگاه می رفتیم. این بار کسی بر سرمان فریاد نمی زد و هیچ نیازی نبود برای فرار از لگد یا کتک جا خالی بدهیم. نه! حالا حتی نگهبانان به ما سیگار تعارف می کردند. ابتدا آنان را نشناختیم، زیرا با شتاب لباس هایشان را عوض کرده و لباس شخصی پوشیده بودند. به آرامی در امتداد جاده ای که از اردوگاه منشعب می شد، قدم می زدیم. پاهایمان درد گرفت و ممکن بود هر لحظه بپیچد. اما همچنان لنگ لنگان می رفتیم و می خواستیم اطراف اردوگاه را برای نخستین بار با دیدگان مردان آزاد ببینیم. با خود تکرار می کردیم، «آزادی» اما هنوز نمیتوانستیم باور کنیم که آزادیم. ما طی سال هایی که در آرزوی آزادی بودیم آن قدر این واژه را بر زبان رانده بودیم که دیگر معنای خود را از دست داده بود. واقعیت آزادی به ضمیر آگاهمان نفوذ نمی کرد، و نمی توانستیم این حقیقت را بپذیریم که اکنون آزادی از آن ما بود. به چمن پر از گل رسیدیم. گل ها را دیدیم و به یاد آوردیم که آنها همیشه آنجا بودند، اما هیچ احساسی نسبت به آنها نداشتیم. نخستین جرقه شادمانی زمانی سرشارمان کرد که خروسی را با دم رنگارنگ دیدیم. اما این جرقه همچنان چون نقطه کوری باقی ماند زیرا ما به این دنیا تعلق نداشتیم. شامگاهان وقتی که بار دیگر همه در کلبه هایمان گرد آمدیم یکی در گوش دیگری زمزمه کرد: «بگو ببینم امروز خوشحال بودی؟» و آن مرد با شرمندگی گفت: «راستش را بخواهی، نه»، و او نمی دانست که ما همه همین احساس را داشتیم. در واقع ما احساس خوش بودن و خوشحال شدن را از دست داده بودیم و باید بتدریج این هنر خوش بودن را دوباره می آموختیم.
